Wat is nierfalen bij katten?

Wat doen de nieren bij katten?

De nieren zijn het filtersysteem van het lichaam. Dit filtersysteem zorgt ervoor dat de nuttige stoffen in het lichaam worden opgenomen via de bloedbaan en de overbodige stoffen via de urine het lichaam verlaten.

Daarbij nieren vervullen de mineralenhuishouding en zorgen ervoor dat het lichaam voldoende mineralen kan opnemen (denk hierbij bijvoorbeeld aan calcium, fosfor en kalium); alles wat overtollig is verlaat het lichaam. Naast het filteren van afvalstoffen, zorgt de nier er ook voor dat deze afvalstoffen geconcentreerd worden voordat ze het lichaam daadwerkelijk verlaten. De nier zorgt ervoor dat de vochtbalans in het lichaam op peil blijft en dat er zo min mogelijk water nodig is om afvalstoffen uit te plassen.

Een andere belangrijke functie van de nieren is het reguleren van de bloeddruk en stimuleren de aanmaak van rode bloedcellen (voorkomen van bloedarmoede). Al met al zijn de nieren dus een heel belangrijk orgaan.

Samenvatting functie van de nieren:

• Filteren afvalstoffen
• Vochtbalans reguleren
• Mineralenhuishoudingvoorziening
• Concentreren van vocht met afvalstoffen
• Reguleren bloeddruk
• Aanmaken rode bloedcellen

Wat is nierfalen bij katten?

De zeer belangrijke filterfunctie van afvalstoffen in de nieren wordt gedaan door wat ze noemen nefronen. Dit zijn hele kleine filtertjes in de nieren die ervoor zorgen dat afvalstoffen in de voorurine terecht komen (concentreren afvalstoffen) en belangrijke stoffen die het lichaam van de kat weer kan gebruiken of zelfs nodig heeft via het bloed weer terug het lichaam in laten stromen.

Een kat heeft per nier 200.000 van deze nefronen (nierfilters). Wanneer er bij een kat nierfalen wordt geconstateerd betekent dit dat er nierfilters van één of beide nieren stuk zijn. Dit betekent dat filterfunctie nieren achteruit gaat. Helaas is het zo dat deze nefronen (nierfilters) niet elke keer opnieuw aangemaakt worden (zoals bloedcellen) of zichzelf kunnen repareren (zoals onze huid dat doet door nieuwe huidcellen aan te maken). Wanneer een nierfilter kapot is, is deze blijvend buiten werking. Hierdoor is nierfalen bij katten een onomkeerbare ziekte.

Kortom: Nierfalen bij katten is de verminderde werking van de nierfilters om afvalstoffen te kunnen afvoeren uit het lichaam en bruikbare stoffen weer op te nemen in het lichaam.

Gevolgen van chronisch nierfalen bij katten

Wanneer er nierfilters kapot zijn gaan andere nierfilters het werk overnemen. Deze gezonde nierfilters moeten hierdoor harder werken. Helaas heeft dit tot gevolg dat deze nu nog gezonde nierfilters zwaarder belast worden dan ze daadwerkelijk aankunnen. Hierdoor gaat de slijtage van de gezonde nierfilters harder dan verwacht en vallen er steeds meer nierfilters uit.

De nieren hebben dus ook als functie het reguleren van de bloeddruk, hoe verder de nieren beschadigd raken, hoe moeilijker het wordt om de bloeddruk te reguleren (dit is dus ook een punt om extra in de gaten te houden bij jouw kat).

Eén van de symptomen van nierfalen bij katten is dat ze meer gaan plassen. Dit komt doordat de nieren de urine niet meer voldoende kunnen concentreren zoals gezonde nieren dat wel kunnen. Gevolg is dat katten meer vocht verliezen ten opzichte van de gezonde katten. De vochtbalans in het lichaam kan ook niet meer voldoende gereguleerd worden. Voldoende vocht opnemen is heel belangrijk om uitdroging te voorkomen.

Door de verslechtering van de filterfunctie komen er steeds vaker ongewenste afvalstoffen in het bloed van de kat. De kapotte nefronen laten namelijk de afvalstoffen door die de werkende nefronen tegenhouden en zouden afvoeren via de urine. Het bloed raakt dus steeds meer vervuild met deze afvalstoffen waardoor de kat zich steeds slechter gaat voelen.

Andersom raakt de mineralenhuishouding in de war (even heel krom en kort door de bocht gezegd). Hierdoor verliezen katten juist weer mineralen die een gezonde kat op zou nemen in het lichaam via de bloedbaan. Er treedt dus ook een verlies op van vitaminen en mineralen.

Samenvatting van de gevolgen van nierfalen bij katten

Alle gevolgen van nierfalen bij de kat nog even op een rijtje:

• Goed functionerende nefronen worden overbelast.
• Reguleren van de bloeddruk gaat slechter.
• Concentreren van urine wordt minder (meer drinken, meer plassen).
• Afvalstoffen komen in de bloedbaan in plaats van in de voorurine.
• Aanmaak rode bloedcellen wordt minder.
• Verlies van bruikbare mineralen via de urine.

Wanneer wordt nierfalen bij katten zichtbaar?

Bij katten is er één heel groot nadeel: chronisch nierfalen wordt pas zichtbaar in symptomen wanneer de nieren al voor ongeveer 66% beschadigd zijn….. Geschat wordt dat meer dan een derde van alle katten ouder dan 10 jaar (30-40%) lijdt aan nierfalen. Omdat nierfalen zo lastig te herkennen is en er nog geen goede meetmethode is om nierfalen in een vroeg stadium te detecteren, zijn exacte cijfers niet te achterhalen.

De eerste symptomen waardoor jij als katteneigenaar wordt getriggerd is waarschijnlijk dat jouw kat meer plast en meer drinkt. Het valt op dat de kattenbak natter is en dat de waterbak elke keer best leeg is wanneer je er vers water in doet.

Symptomen van nierfalen bij katten

De volgende symptomen wijzen erop dat jouw kat nierfalen kan hebben:

• Veel plassen en veel drinken,
• Steeds slechtere eetlust / (nog) kieskeuriger zijn met eten.
• Langzaam vermageren (eigen eiwitten opeten),
• Slechte / doffe / plukkige vacht,
• Uitdroging,
• Sneller harde ontlasting,
• Verminderd zicht ontwikkelen (kan door te hoge bloeddruk komen),
• Misselijk zijn (los van de verminderde eetlust).

Tegen de eindfase aan:

• Stinken uit de bek (wordt vaak omschreven als een amandelgeur),
• Misselijkheid en braken (soms ook gewoon overtollig vocht dat het lichaam niet kan verwerken),
• Lusteloos,
• Onwillekeurig laten hangen van de kop.

Wil je meer weten over de mogelijke oorzaken en hoe nierfalen bij katten wordt gediagnosticeerd ? Lees dan zeker mijn blog over 'Oorzaken en diagnose nierfalen bij katten'.

Heeft jouw kat nierfalen?

Chronisch nierfalen heeft ingrijpende gevolgen voor jouw kat. Ondanks dat nierfalen een progressieve ziekte is die onomkeerbaar is, zijn er wel degelijk mogelijkheden om jouw kat te ondersteunen en het ziekteverloop te vertragen. Aangepaste voeding voor jouw kat met nierfalen speelt een cruciale rol in het beheer en het vertragen van het ziekteverloop van nierfalen bij katten. In mijn blog 'Nierdieet voor katten: Wat is de beste voeding voor jouw kat met nierfalen?' lees je hoe je de gezondheid van jouw kat met nierfalen kunt ondersteunen door middel van voeding.